Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Увс аймгийн гадаргын усны 2023 оны 06 сарын усны чанарын тойм
УВС АЙМГИЙН ГАДАРГЫН УСНЫ ЧАНАРЫН ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ
2023 ОНЫ 06 ДУГААР САРЫН ТОЙМ
Гадаргын усны чанар
Увс аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь 2023 оны 06 дугаар сард гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу Хариг-Сагил, Тэс-Тэс, Гэдрэг – Малчин, Билүү-Хяргас, Чигж-Өндөрхангай, Баруунтуруун-Баруунтуруун, Боршоо-Боршоо, Түргэн-Түргэн, Сагил-Сагил, Намир-Хар ус, Торхилог-Давст, Хандгайт-Давст, Увс нуур-Давст, Хангилцаг-Цагаанхайрхан, Хархираа-Тариалан, Хяргас нуур-Хар тэрмис, Гашуун /дээд/, Гашуун /доод/, Увс нуур-Улаангом хяналт-шинжилгээний 19 цэгээс усны сорьц авч, химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.
2023 оны 06 дугаар сард хийсэн Увс аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586-98 усны чанарын стандартай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.
1 дүгээр хүснэгт
№ |
Усны объект- Хяналт-шинжилгээний цэг |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
|||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
||
1 |
Хариг-Сагил |
|
|
3.2 |
0.13 |
0.007 |
0.011 |
2 |
Тэс-Тэс |
|
|
4.6 |
0.12 |
0.003 |
0.018 |
3 |
Гэдрэг-Малчин |
7.58 |
1.90 |
11.4 |
0.22 |
0.007 |
0.026 |
4 |
Билүү-Хяргас |
7.27 |
2.05 |
4.1 |
0.10 |
0.005 |
0.011 |
5 |
Чигж-Өндөрхангай |
|
|
8.5 |
0.22 |
0.004 |
0.009 |
6 |
Баруунтуруун-Баруунтуруун |
|
|
6.0 |
0.24 |
0.007 |
0.003 |
7 |
Боршоо-Боршоо |
|
|
4.1 |
0.16 |
0.010 |
0.061 |
8 |
Түргэн-Түргэн |
7.11 |
1.74 |
2.4 |
0.33 |
0.018 |
0.055 |
9 |
Сагил-Сагил |
|
|
1.6 |
0.10 |
0.005 |
0.030 |
10 |
Намир -Хар ус |
|
|
2.8 |
0.26 |
0.010 |
0.050 |
11 |
Торхилог -Давст |
|
|
1.3 |
0.11 |
0.004 |
0.009 |
12 |
Хандгайт-Давст |
|
|
3.2 |
0.14 |
0.001 |
0.011 |
13 |
Увс нуур-Давст |
|
|
15.0 |
1.24 |
0.001 |
0.013 |
14 |
Хангилцаг-Цагаанхайрхан |
7.74 |
2.84 |
3.2 |
0.13 |
0.018 |
0.012 |
15 |
Хархираа-Тариалан |
|
|
5.4 |
0.20 |
0.006 |
0.039 |
16 |
Хяргас нуур-Хар тэрмис |
|
|
10.3 |
0.96 |
0.002 |
0.025 |
17 |
Гашуун /дээд/ |
7.74 |
2.05 |
3.6 |
0.47 |
0.010 |
0.015 |
18 |
Гашуун /доод/ |
7.43 |
2.21 |
4.0 |
0.16 |
0.007 |
0.021 |
19 |
Увс нуур-Улаангом |
7.11 |
2.21 |
12.6 |
0.77 |
0.001 |
0.009 |
|
Усны чанарын стандарт MNS4586:98 |
6< |
3 |
10 |
0.5 |
0.02 |
0.1 |
Тайлбар: БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтүүдийг тодрүүлав.
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд, Гашуун голын усны хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, голын ус дагуудаа цэвэр байлаа. Гэдрэг гол Малчин, Билүү гол Хяргас, Хандгайт гол Давст хяналт шинжилгээний цэгийн орчим сульфат /SО4/-ын агууламж ХА-аас 1.1-1.6 дахин, Гэдрэг гол Малчин хяналт шинжилгээний цэгийн орчим перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж 11.4 мгО/л буюу ХА-аас ялимгүй их, марганец /Mn/-ийн агууламж ХА-аас 1.4 дахин давснаас бусад голын ус аливаа үзүүлэлтээр усны чанарын стандарт дахь ХА-аас давсан бохирдолгүй, цэвэр байлаа.
Увс нуур Давст, Улаангом, Хяргас нуур Хар тэрмис хяналт-шинжилгээний цэгүүдээс тус бүр 1 сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойлоход Увс нуур Давст хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 2.5 дахин, фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 1.6 дахин, перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж 15.0 мгО/л буюу ХА-аас 1.5 мгО/л-ээр их, Увс нуур Улаангом хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 1.5 дахин, фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 1.6 дахин, перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж 12.6 мгО/л буюу ХА-аас 1.3 мгО/л-ээр их, марганец /Mn/-ийн агууламж нилээд өндөр буюу ХА-аас 6.9 дахин, Хяргас нуур Хар тэрмис хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 1.9 дахин, фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 2.0 дахин их байлаа.
Дүгнэлт: Увс аймгийн гадаргын усны 2023 оны 6 дугаар сарын хяналт-шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Хариг-Сагил, Тэс-Тэс, Чигж-Өндөрхангай, Баруунтуруун-Баруунтуруун, Боршоо-Боршоо, Түргэн-Түргэн, Сагил-Сагил, Намир-Хар ус, Торхилог-Давст, Увс нуур-Давст, Хангилцаг-Цагаанхайрхан, Хархираа-Тариалан, Хяргас нуур-Хар тэрмис, Гашуун /дээд/, Гашуун /доод/, Увс нуур-Улаангом хяналт-шинжилгээний цэгүүдийн орчим усан дахь органик бодис болон эрдэс азотын агууламж MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан бохирдолгүй, цэвэр байсан байна. Гэдрэг – Малчин, Билүү-Хяргас, Хандгайт-Давст хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим сульфат, Гэдрэг – Малчин хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим перманганатын исэлдэх чанар, марганец, Увс нуур – Давст, Улаангом, Хяргас нуур-Хар тэрмис хяналт шинжилгээний цэгийн орчим аммонийн азот, фтор, перманганатын исэлдэх чанарын бохирдол илэрсэн байна.
УВС АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ТӨВИЙН
БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ