Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Увс аймгийн гадаргын усны 2022 оны 04 сарын усны чанарын тойм
УВС АЙМГИЙН ГАДАРГЫН УСНЫ ЧАНАРЫН ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ
2022 ОНЫ 04 ДҮГЭЭР САРЫН ТОЙМ
Увс аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь 2022 оны 04 дүгээр сард гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу Тэс-Тэс, Боршоо-Боршоо, Хархираа-Тариалан, Торхилог-Давст, Хандгайт-Давст, Сагил-Сагил, Чигж-Өндөрхангай, Түргэн-Түргэн, Хяргас нуур-Хар тэрмис, Намир-Хар ус, Баруунтуруун-Баруунтуруун, Гашуун /дээд/, Гашуун /доод/, Хариг-Сагил, Хангилцаг-Цагаанхайрхан, Увс нуур-Давст хяналт-шинжилгээний 16 цэгээс усны сорьц авч, химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.
2022 оны 04 дүгээр сард хийсэн Увс аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586-98 усны чанарын стандартай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.
1 дүгээр хүснэгт
№ |
Усны объект- Хяналт-шинжилгээний цэг |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
|||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
||
1 |
Тэс-Тэс |
|
|
1.0 |
0.07 |
0.005 |
0.019 |
2 |
Боршоо - Боршоо |
|
|
5.6 |
0.27 |
0.006 |
0.028 |
3 |
Хархираа- Тариалан |
|
|
1.0 |
0.05 |
0.003 |
0.012 |
4 |
Торхилог - Давст |
|
|
2.4 |
0.11 |
0.005 |
0.028 |
5 |
Хандгайт- Давст |
|
|
7.0 |
0.40 |
0.011 |
0.077 |
6 |
Сагил - Сагил |
|
|
4.0 |
0.09 |
0.003 |
0.035 |
7 |
Чигж - Өндөрхангай |
|
|
10.3 |
0.30 |
0.011 |
0.040 |
8 |
Түргэн -Түргэн |
|
|
0.6 |
0.16 |
0.005 |
0.006 |
9 |
Хяргас нуур-Хар тэрмис |
|
|
10.3 |
0.68 |
0.001 |
0.013 |
10 |
Намир - Хар-Ус |
|
|
3.3 |
0.07 |
0.016 |
0.046 |
11 |
Баруунтуруун-Баруунтуруун |
|
|
5.1 |
0.32 |
0.005 |
0.004 |
12 |
Гашуун /дээд/ |
7.00 |
3.02 |
3.7 |
0.13 |
0.006 |
0.019 |
13 |
Гашуун /доод/ |
7.16 |
3.34 |
3.8 |
0.67 |
0.003 |
0.029 |
14 |
Хариг - Сагил |
|
|
1.9 |
0.19 |
0.011 |
0.006 |
15 |
Хангилцаг - Цагаанхайрхан |
|
|
11.4 |
0.26 |
0.004 |
0.023 |
16 |
Увс нуур-Давст |
|
|
10.3 |
0.36 |
0.008 |
0.028 |
|
Усны чанарын стандарт MNS4586:98 |
6< |
3 |
10 |
0.5 |
0.02 |
0.1 |
Тайлбар: БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтүүдийг тодрүүлав.
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд, Гашуун голын усны хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, голын ус дагуудаа цэвэр байсан ба доод цэгийн орчим аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 1.4 дахин, 6 валенттай хромын агууламж бага зэрэг, Хангилцаг-Цагаанхайрхан цэгийн орчим перманганатын исэлдэх чанарын агууламж 1.4 мг/л-ээр их, Чигж гол Өндөрхангай хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим сульфат /SО4/-ын агууламж ХА-аас 1.6 дахин, перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж бага зэрэг, Намир гол Хар-Ус цэгийн орчим сульфат /SО4/-ын агууламж 127.8 мгО/л буюу ХА-аас 27.8 мгО/л-ээр их, Хандгайт гол Давст цэгийн орчим сульфат /SО4/-ын агууламж 167.2 мгО/л буюу ХА-аас 1.7 дахин, Хангилцаг гол Цагаанхайрхан цэгийн орчим сульфат /SО4/-ын агууламж 133.9 мгО/л буюу ХА-аас 1.3 дахин, перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж ХА-аас 1.1 дахин давснаас бусад голын ус аливаа үзүүлэлтээр ХА-аас давсан бохирдолгүй, цэвэр байлаа.
Увс нуур Давст, Хяргас нуур Хар тэрмис хяналт-шинжилгээний цэгээс тус бүр 1 сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Хяргас нуур-Хар тэрмис хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 2.4 дахин, аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 1.4 дахин, Хяргас нуур-Хар тэрмис, Увс нуур Давст хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим , перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж ХА-аас ялимгүй их байлаа.
Дүгнэлт: Увс аймгийн гадаргын усны 2022 оны 4 дүгээр сарын хяналт-шинжилгээний дүнгээс үзэхэд Тэс-Тэс, Боршоо-Боршоо, Хархираа-Тариалан, Торхилог-Давст, Сагил-Сагил, Түргэн-Түргэн, Баруунтуруун-Баруунтуруун, Гашуун /дээд/, Хариг-Сагил, Увс нуур-Давст хяналт-шинжилгээний цэгүүдийн гол мөрөн, нуурын усан дахь органик бодис болон эрдэс азотын агууламж MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан бохирдолгүй, цэвэр байсан байна. Чигж-Өндөрхангай, Намир-Хар ус, Хандгайт-Давст, Хангилцаг-Цагаанхайрхан цэгийн орчим сульфатын агууламж, Гашуун гол доод цэгийн орчим аммонийн азот, нитритийн азот, 6 валенттай хромын агууламж, Хангилцаг-Цагаанхайрхан цэгийн орчим перманганатын исэлдэх чанарын агууламж, Хяргас нуурын усан дахь аммони, фтор, перманганатын исэлдэх чанарын агууламж усны чанарын стандарт дахь ХА-аас давсан бохирдол илэрсэн байна.
УВС АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ТӨВИЙН
БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ