Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Увс аймгийн гадаргын усны 2024 оны 04 сарын усны чанарын тойм
УВС АЙМГИЙН ГАДАРГЫН УСНЫ ЧАНАРЫН ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ
2024 ОНЫ 04 ДҮГЭЭР САРЫН ТОЙМ
Гадаргын усны чанар
Увс аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь 2024 оны 04 дүгээр сард гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу Хархираа-Тариалан, Түргэн-Түргэн, Тэс-Тэс, Чигж-Өндөрхангай, Намир-Хар ус, Хяргас нуур-Хар тэрмис, Боршоо-Боршоо, Баруунтуруун-Баруунтуруун, Хангилцаг-Цагаанхайрхан, Сагил-Сагил, Торхилог-Давст, Хандгайт-Давст, Увс нуур-Давст, Хариг-Сагил, Гашуун /дээд/, Гашуун /доод/ хяналт-шинжилгээний 16 цэгээс усны сорьц авч, химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.
2024 оны 04 дүгээр сард хийсэн Увс аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586-98 усны чанарын стандартай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.
1 дүгээр хүснэгт
№ |
Усны объект- Хяналт-шинжилгээний цэг |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
|||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
||
1 |
Хархираа- Тариалан |
|
|
1.4 |
0.12 |
0.007 |
0.005 |
2 |
Түргэн -Түргэн |
|
|
1.8 |
0.15 |
0.005 |
0.007 |
3 |
Тэс-Тэс |
|
|
1.3 |
0.13 |
0.008 |
0.004 |
4 |
Чигж - Өндөрхангай |
|
|
12.2 |
0.36 |
0.009 |
0.063 |
5 |
Намир - Хар-Ус |
|
|
8.1 |
0.50 |
0.030 |
0.024 |
6 |
Хяргас нуур-Хар тэрмис |
|
|
12.9 |
0.40 |
0.006 |
0.005 |
7 |
Боршоо - Боршоо |
|
|
6.8 |
0.21 |
0.004 |
0.030 |
8 |
Баруунтуруун-Баруунтуруун |
|
|
10.6 |
0.31 |
0.007 |
0.039 |
9 |
Хангилцаг - Цагаанхайрхан |
|
|
10.0 |
0.26 |
0.004 |
0.021 |
10 |
Сагил - Сагил |
|
|
12.9 |
0.39 |
0.005 |
0.034 |
11 |
Торхилог - Давст |
|
|
5.5 |
0.16 |
0.003 |
0.017 |
12 |
Хандгайт- Давст |
|
|
3.9 |
0.34 |
0.002 |
0.070 |
13 |
Увс нуур-Давст |
|
|
16.9 |
0.64 |
0.003 |
0.011 |
14 |
Хариг - Сагил |
|
|
1.3 |
0.05 |
0.007 |
0.010 |
15 |
Гашуун /дээд/ |
7.89 |
2.25 |
3.4 |
0.15 |
0.009 |
0.029 |
16 |
Гашуун /доод/ |
7.57 |
2.42 |
4.2 |
0.24 |
0.010 |
0.067 |
|
Усны чанарын стандарт MNS4586:98 |
6< |
3 |
10 |
0.5 |
0.02 |
0.1 |
Тайлбар: БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтүүдийг тодрүүлав.
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд, Гашуун голын усны хүчилтөрөгчийн горим хэвийн, голын ус дагуудаа цэвэр байсан ба Чигж гол Өндөрхангай хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим сульфат /SО4/-ын агууламж 147.8 мг/л буюу ХА-аас 1.5 дахин, перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж 12.2 мгО/л буюу ХА-аас 2.2 мгО/л-ээр их , Хандгайт гол Давст цэгийн орчим сульфат /SО4/-ын агууламж 149.9 мгО/л буюу ХА-аас 1.5 дахин, Намир гол Хар-Ус цэгийн орчим нитритийн азот / NО2/-ын агууламж ХА-аас 1.5 дахин, фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 1.2 дахин, Сагил гол Сагил цэгийн орчим перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж ХА-аас 1.3 дахин давснаас бусад голын ус аливаа үзүүлэлтээр ХА-аас давсан бохирдолгүй, цэвэр байлаа.
Увс нуур Давст, Хяргас нуур Хар тэрмис хяналт-шинжилгээний цэгээс тус бүр 1 сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо. Хяргас нуур-Хар тэрмис хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 2.1 дахин, перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж 1.3 дахин, Увс нуур Давст хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 1.6 дахин, аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 1.3 дахин, перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж ХА-аас 1.7 дахин их байлаа.
Дүгнэлт: Увс аймгийн гадаргын усны 2024 оны 4 дүгээр сарын хяналт-шинжилгээний дүнгээс үзэхэд Хархираа-Тариалан, Түргэн-Түргэн, Тэс-Тэс, Боршоо-Боршоо, Баруунтуруун-Баруунтуруун, Хангилцаг-Цагаанхайрхан, Торхилог-Давст, Хариг-Сагил, Гашуун /дээд/, Гашуун /доод/ хяналт-шинжилгээний цэгүүдийн орчим усан дахь органик бодис болон эрдэс азотын агууламж MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан бохирдолгүй, цэвэр байсан байна. Чигж-Өндөрхангай, Хандгайт-Давст цэгийн орчим сульфатын агууламж, Намир-Хар ус цэгийн орчим нитритийн азот, фторын агууламж, Сагил-Сагил цэгийн орчим перманганатын исэлдэх чанарын агууламж, Увс нуур-Давст, Хяргас нуурын усан дахь аммони, фтор, перманганатын исэлдэх чанарын агууламж усны чанарын стандарт дахь ХА-аас давсан бохирдол илэрсэн байна.
УВС АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ТӨВИЙН
БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ