Орчны шинжилгээний мэдээ > Гадаргын усны чанар
Увс аймгийн гадаргын усны 2022 оны 06 сарын усны чанарын тойм
УВС АЙМГИЙН ГАДАРГЫН УСНЫ ЧАНАРЫН ХЯНАЛТ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ
2022 ОНЫ 06 ДУГААР САРЫН ТОЙМ
Гадаргын усны чанар
Увс аймгийн Байгаль орчны шинжилгээний лаборатори нь 2022 оны 06 дугаар сард гадаргын усны хяналт-шинжилгээний хөтөлбөрийн дагуу Чигж-Өндөрхангай, Боршоо-Боршоо, Гэдрэг – Малчин, Баруунтуруун-Баруунтуруун, Тэс-Тэс, Билүү-Хяргас, Хариг-Сагил, Хангилцаг-Цагаанхайрхан, Хархираа-Тариалан, Түргэн-Түргэн, Сагил-Сагил, Намир-Хар ус, Хяргас нуур-Хар тэрмис, Увс нуур-Давст, Торхилог-Давст, Хандгайт-Давст, Увс нуур-Улаангом, Гашуун /дээд/, Гашуун /доод/ хяналт-шинжилгээний 19 цэгээс усны сорьц авч, химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойллоо.
2022 оны 06 дугаар сард хийсэн Увс аймгийн гадаргын усны шинжилгээний дүнг бохирдлын гол үзүүлэлтүүдээр MNS4586-98 усны чанарын стандартай харьцуулан 1 дүгээр хүснэгтэд үзүүллээ.
1 дүгээр хүснэгт
№ |
Усны объект- Хяналт-шинжилгээний цэг |
Бохирдуулах бодис, мг/л |
|||||
О2 |
БХХ5 |
ПИЧ |
NH4 |
NO2 |
P |
||
1 |
Чигж-Өндөрхангай |
|
|
4.9 |
0.10 |
0.002 |
0.007 |
2 |
Боршоо-Боршоо |
|
|
2.2 |
0.04 |
0.002 |
0.013 |
3 |
Гэдрэг-Малчин |
|
|
4.5 |
0.11 |
0.004 |
0.034 |
4 |
Баруунтуруун-Баруунтуруун |
|
|
3.2 |
0.05 |
0.020 |
0.007 |
5 |
Тэс-Тэс |
|
|
2.4 |
0.09 |
0.003 |
0.008 |
6 |
Билүү-Хяргас |
|
|
4.5 |
0.06 |
0.005 |
0.009 |
7 |
Хариг-Сагил |
|
|
0.3 |
0.05 |
0.001 |
0.004 |
8 |
Хангилцаг-Цагаанхайрхан |
|
|
4.9 |
0.09 |
0.001 |
0.005 |
9 |
Хархираа-Тариалан |
|
|
0.3 |
0.11 |
0.001 |
0.009 |
10 |
Түргэн-Түргэн |
6.84 |
2.86 |
2.07 |
0.15 |
0.005 |
0.059 |
11 |
Сагил-Сагил |
|
|
4.6 |
0.12 |
0.001 |
0.010 |
12 |
Намир -Хар ус |
|
|
4.5 |
1.18 |
0.004 |
0.044 |
13 |
Хяргас нуур-Хар тэрмис |
|
|
11.1 |
0.63 |
0.000 |
0.025 |
14 |
Увс нуур-Давст |
|
|
10.3 |
1.38 |
0.001 |
0.024 |
15 |
Торхилог -Давст |
|
|
0.6 |
0.20 |
0.000 |
0.012 |
16 |
Хандгайт-Давст |
|
|
3.5 |
0.09 |
0.001 |
0.020 |
17 |
Увс нуур-Улаангом |
6.68 |
3.02 |
11.1 |
1.23 |
0.001 |
0.021 |
18 |
Гашуун /дээд/ |
6.36 |
3.50 |
1.0 |
0.31 |
0.004 |
0.048 |
19 |
Гашуун /доод/ |
6.20 |
3.66 |
1.1 |
0.84 |
0.014 |
0.079 |
|
Усны чанарын стандарт MNS4586:98 |
6< |
3 |
10 |
0.5 |
0.02 |
0.1 |
Тайлбар: БХХ5-биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч, ПИЧ-Перманганатын исэлдэх чанар, илр-илрээгүй, MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан үзүүлэлтүүдийг тодрүүлав.
Шинжилгээний дүнгээс үзэхэд, Гашуун голын усны хүчилтөрөгчийн горим алдагдаж, биохимийн хэрэгцээт хүчилтөрөгч дээд, доод цэгийн орчим MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламж /цаашид ХА гэх/-аас 0.50-0.66 мг/л-ээр их, доод цэгт аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 1.7 дахин ихэссэн байна. Чигж гол Өндөрхангай, Билүү гол Хяргас хяналт шинжилгээний цэгийн орчим сульфат /SО4/-ын агууламж ХА-аас 1.3-1.7 дахин, Намир гол Хар ус хяналт шинжилгээний цэгийн орчим аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 2.4 дахин давснаас бусад голын ус аливаа үзүүлэлтээр усны чанарын стандарт дахь ХА-аас давсан бохирдолгүй, цэвэр байлаа.
Увс нуур Давст, Улаангом, Хяргас нуур Хар тэрмис хяналт-шинжилгээний цэгүүдээс тус бүр 1 сорьц авч, усны химийн найрлага, чанарын үзүүлэлтүүдийг тодорхойлоход Увс нуур Давст хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 2.8 дахин, фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 1.8 дахин, Увс нуур Улаангом хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 2.5 дахин, фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 1.8 дахин, перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж 11.1 мгО/л буюу ХА-аас 1.1 мгО/л-ээр их, Хяргас нуур Хар тэрмис хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим аммонийн азот /NH4/-ын агууламж ХА-аас 1.3 дахин, фтор /F/-ын агууламж ХА-аас 2.4 дахин, перманганатын исэлдэх чанар /ПИЧ/-ын агууламж 11.1 мгО/л буюу ХА-аас ялимгүй их байлаа.
Дүгнэлт: Увс аймгийн гадаргын усны 2022 оны 6 дугаар сарын хяналт-шинжилгээний дүнгээс үзэхэд: Боршоо-Боршоо, Гэдрэг – Малчин, Баруунтуруун-Баруунтуруун, Тэс-Тэс, Хариг-Сагил, Хангилцаг-Цагаанхайрхан, Хархираа-Тариалан, Түргэн-Түргэн, Сагил-Сагил, Торхилог-Давст, Хандгайт-Давст, Гашуун /дээд/, хяналт-шинжилгээний цэгүүдийн орчим усан дахь органик бодис болон эрдэс азотын агууламж MNS4586-98 усны чанарын стандарт дахь хүлцэх агууламжаас давсан бохирдолгүй, цэвэр байсан байна. Чигж-Өндөрхангай, Билүү-Хяргас, Намир-Хар ус, Гашуун /доод/ хяналт-шинжилгээний цэгийн орчим сульфат, аммонийн азот, Увс нуур – Давст, Улаангом, Хяргас нуур-Хар тэрмис хяналт шинжилгээний цэгийн орчим аммонийн азот, фтор, перманганатын исэлдэх чанарын бохирдол илэрсэн байна.
УВС АЙМГИЙН УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ТӨВИЙН
БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ ЛАБОРАТОРИ